რისთვის უნდა ისესხო ფული?
ბანკებიდან ხშირად მოგვდის მიმზიდველი შეთავაზებები სხვადასხვა საკრედიტო პროდუქტთან დაკავშირებით, იქნება ეს სესხი ბაზარზე არსებულთან შედარებით მისაღებ პროცენტში, 0%-იანი განვადება, საკრედიტო ბარათი გაზრდილი საშეღავათო პერიოდით თუ სხვა. პირობები ხშირად იმდენად მიმზიდველია, რომ შეიძლება მაშინაც დაგაფიქროს, როცა თანხის სესხების საჭიროება არ გაქვს.
ჩამოთვლილ საკრედიტო პროდუქტებს შორის განვადება და საკრედიტო ბარათი მართლაც ყველაზე მიმზიდველია, რადგან მარტივი და მისაღები პირობები აქვს, თუმცა მათით ხშირად და იმ შემთხვევებშიც სარგებლობამ, როცა რეალური საჭიროება არ გვიდგას, შეიძლება სესხებას შეგვაჩვიოს და საბოლოოდ, დიდი ფინანსური ვალდებულების წინაშე აღმოვჩნდეთ.
როდის და რისთვის უნდა ვისესხოთ ფული?
დამატებითი ფინანსური სახსრების მოძიება და შემდეგ გასტუმრება „გამართლებულია“ მაშინ, როცა მაგალითად უძრავი ქონების ან ტექნიკის შეძენის საჭიროება გვიდგას ან ჯანმრთელობის პრობლემები დაგვატყდა თავს ან მოულოდნელად გამოუვალ ვითარებაში აღმოვჩნდით. ნებისმიერ შემთხვევაში, როცა საკრედიტო ვალდებულებას ვიღებთ, უნდა დავფიქრდეთ, რამდენად მაღალია მისგან მიღებული სარგებელი და შეძენილი ნივთი თუ უძრავი ქონება გვიღირს თუ არა იმ საპროცენტო განაკვეთად, რომელიც აღებულ სესხს ახლავს.
დაბალი ღირებულების ნივთისთვის გამუდმებით სესხის აღებამ (იქნება ეს სამკაული თუ წვრილი საყოფაცხოვრებო ტექნიკა) შეიძლება პრობლემები შეგვიქმნას დაზოგვისა და დაგროვების ჩვევის გამომუშავებაშიც. მაგალითისთვის, თუ თავდაპირველად გადავწყვიტე, რომ უნდა შევიძინო კონკრეტული ფოტოაპარატი, ჩემი შემოსავალი კი თანხის დაგროვებისა და შენაძენის გარკვეული დროის შემდეგ გაკეთების საშუალებას მაძლევს, ვალდებულების აღებას სჯობს, ყოველთვიურად გარკვეული თანხა გადავადო. თუ ჯერ ფოტოაპარატისთვის ავიღებ საკრედიტო ვალდებულებას, შემდეგ მაგალითად, მტვერსასრუტისთვის, შემდეგ დინამიკისთვის და ასე უსასრულოდ და ყველა სურვილის სესხის მეშვეობით ასრულებას გადავწყვეტ, პირველი - მომიწევს ნივთის ღირებულებაზე მეტის გადახდა და მეორე - გამიჭირდება დაგროვების უნარის გამომუშავება და შეიძლება, ბევრი ვალდებულებაც დამიგროვდეს გადასახდელი.
კვლევის თანახმად 2022 წელს ყველაზე პოპულარული სესხებს შორის ვალის კონსოლიდაცია იყო, რაც არსებული ვალდებულებების გაერთიანებას გულისხმობს. აღნიშნულის საჭიროება კი ხშირად ჭარბვალიანობის გამო დგება ხოლმე, როცა ყოველთვიური გადასახადები შემოსავლის 50%-ს ან ხანდახან მთლიან შემოსავალსაც კი აჭარბებს და მსესხებელს დამატებითი ვალდებულების აღება უწევს, რათა არსებული ვალდებულებები „გადაფაროს“ და ყოველთვიურად შედარებით მცირე თანხა გადაიხადოს.
რა სახის სესხები უნდა ავირიდოთ თავიდან?
ზოგიერთი საკრედიტო ორგანიზაცია სესხს ბანკებთან შედარებით მარტივად გასცემს, თუმცა მსესხებლისთვის არახელსაყრელი პირობებით: მაღალი წლიური ეფექტური საპროცენტო განაკვეთი, დიდი ჯარიმები ვადაგადაცილებაზე, მაღალი წინსწრების საკომისიო და ა.შ.
იმისათვის, რომ ფინანსური ზარალი არ ვნახოთ და აღებული ვალდებულებისგან სარგებელი რეალურად მივიღოთ, თავი უნდა შევიკავოთ შემდეგი სახის სასესხო ვალდებულების აღებისგან:
სესხი მაღალი წლიური ეფექტური საპროცენტო განაკვეთით, რომელიც ხანდახან აღებული თანხის თითქმის 40%-საც უდრის ხოლმე;
საკრედიტო ბარათი, რომლის შესავსებად ყოველ თვე თუ სამ თვეში ერთხელ სრული ხელფასი გვჭირდება, შევსების შემდეგ კი ისევ აღნიშნული ბარათის გამოყენება გვიწევს;
ხანგრძლივ ვადაზე გადანაწილებული განვადება - როგორც წესი, ამ დროს საპროცენტო განაკვეთი იზრდება და შესაძლოა, შეძენილი ნივთი მნიშვნელოვნად გაგიძვირდეთ;
სესხი, რომლის პროცენტსაც იხდით, მაგრამ ძირს არაფერი აკლდება, ვადის ამოწურვისას კი სრული თანხის დაბრუნება გიწევთ. სესხის აღებისას ყოველთვის დააზუსტეთ, რამდენად აკლდება ძირს ყოველთვიურად გადახდილი თანხა.
უმჯობესია, თავი შევიკავოთ სესხის უცხოურ ვალუტაში აღებისგან, რადგან მცურავი გაცვლითი კურსის პირობებში შესაძლოა, გადასახადი მნიშვნელოვნად გაგვიძვირდეს, რაც ცხოვრების პირობებს გაგვიუარესებს.
დაბოლოს, გირჩევთ, დაისახოთ დიდი მიზანი, რისთვისაც მიიღებთ ამ მნიშვნელოვან გადაწყვეტილებას და აიღებთ სასესხო ვალდებულებას და ძვირფასი დრო და შემოსავალი ნაკლებად მნიშვნელოვან საჭიროებებზე არ დაკარგოთ.