როგორი მსყიდველობითი უნარი აქვთ მოქალაქეებს საქართველოში

პანდემიური და მძიმე 2020 წლის შემდეგ საქართველოს ეკონომიკამ ზრდა სწრაფი ტემპით განაახლა. მაგალითად, 2021 წელს ჩვენი ქვეყნის ეკონომიკა 2020 წელთან შედარებით 10.4%-ით გაიზარდა. თუ ჩვენ 2021 წლის მაჩვენებელს 2019 წელსაც შევადარებთ, დავინახავთ, რომ ეკონომიკა ამ პერიოდთან შედარებითაც გაზრდილია, კერძოდ, დაახლოებით 3%-ით. შესაბამისად გამოდის რომ ეკონომიკა აღდგა და პანდემიამდელ პერიოდსაც გადააჭარბა. ეკონომიკური ზრდა გაგრძელდა 2022 წელსაც. ოფიციალური სტატისტიკის მიხედვით, მიმდინარე წლის იანვარ-მარტში 2021 წელთან შედარებით 14.4%-ით გაიზარდა.

მონაცემები გვიჩვენებს, რომ წლების განმავლობაში საქართველოს ეკონომიკა ზრდის ტენდეციებს ავლენს, თუმცა არც თუ ისე მაღალი მაჩვენებლით. 2021 წელს თუ გამოვრიცხავთ დავინახავთ, რომ უკანასკნელი 8 წლის განმავლობაში ქვეყნის ეკონომიკა ყველაზე სწრაფად 2019 წელს გაიზარდა და ისიც მხოლოდ 5%-ით.

ცხადია ეკონომიკის ზრდა ნიშნავს იმას, რომ ქვეყანაში უფრო მეტი საქონელი და მომსახურება იქმნება, რაც თავის მხრივ დადებითად უნდა აისახოს დასაქმების დონეზე და შემოსავლების მატებაზეც. თუმცა როგორც რეიტინგები გვიჩვენებს საქართველოს მოსახლეობა მსყიდველობითი უნარით საკამოდ დაბალ პოზიციებს იკავებს. ამ სურათის უფრო ნათლად ილუსტრირებისთვის შესაძლებელია რომ გამოვიყენოთ. ე.წ GDP (PPP) Per Capita-ს მაჩვენებლები. ზოგადად GDP (PPP) Per Capita მოსახლეობის მსყიდველობით უნარს გამოხატავს. იგი ფაქტობრივად არის ქვეყანაში არსებული ეკონომიკა, რომელიც გარდაიქმნება საერთაშორისო დოლარებში მსყიდველობითი უნარის პარიტეტის გამოყენებით. საერთაშორისო დოლარს კი ის მსყიდველობითი უნარი აქვს, რაც მაგალითად, დოლარს ამერიკის შეერთებულ შტატებში. შესაბამისად, ამ მეთოდით შეგვიძლია შევადაროთ ქვეყნები თუ სად უფრო მაღალი მსყიდველობითი უნარი არსებობს, სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, სად უფრო შეძლებულია ხალხი და სად ღარიბი. სამწუხაროდ მოცემულ რეიტინგში საქართველოს მნიშვნელოვანი გაუმჯობესებები არ გააჩნია. მსოფლიო სავალუტო ფონდის მიერ გამოქვეყნებული უახლესი დოკუმენტიდან ირკვევა, რომ 2022 წელს საქართველო მსყიდველობითი უნარის პარიტეტის მიხედვით მსოფლიოში 80-ე პოზიციას იკავებს და მაჩვენებელი  18 594 აშშ დოლარს შეადგენს. აქვე უნდა აღვნიშნოთ, რომ ჯამში რეიტინგი 226 ქვეყნისგან შედგება. ამასთან, საინტერესოა ანალიზი უშუალოდ რეგიონში არსებული ვითარების შესახებ. უნდა აღინიშნოს, რომ მსყიდველობითი უნარით საქართველო რეგიონში სომხეთსა და აზერბაიჯანს უსწრებს, ხოლო თურქეთსა და რუსეთს ჩამორჩება. უფრო კონკრეტულად, სომხეთში GDP (PPP) Per Capita 15 818 აშშ დოლარს შეადგენს, აზერბაიჯანში 17 153-ს, თურქეთში 37 448 აშშ დოლარს, ხოლო რუსეთში 30 013 აშშ დოლარს.

ანალიზისთვის ასევე საინტერესოა წინა წლების რეიტინგებიც. მაგალითად, პანდემიამდელ 2019 წელს საქართველოში მსყიდველობითი უნარის პარიტეტის მიხედვით მსოფლიოში 85-ე პოზიციას იკავებდა, კოვიდ პანდემიის ფონზე მოცემულობა შეიცვალა. ცხადია, ეკონომიკური ვარდნის ფონზე მსყიდველობითი უნარი შემცირდა, თუმცა როგორც ჩანს სხვა ქვეყნებში ეს მაჩვენებელი გაცილებით სწრაფად შემცირდა გამომდინარე იქიდან, რომ 2020 წელს ქვეყანა 83-ე პოზიციამდე დაწინაურდა.

საბოლოო ჯამში შეგვიძლია ვთქვათ, რომ პროგრესი ქვეყანას გააჩნია, თუმცა ეს არის საკმაოდ ნელი ტემპით წინ გადადგმული ნაბიჯები. იმ ფაქტს თუ გავითვალისწინებთ, რომ საქართველო განვითარებადი ქვეყანაა, მაშინ მისი ეკონომიკური ზრდა გრძელვადიანი უნდა იყოს იმისათვის, რათა წამყვან ქვეყნებს მივუახლოვდეთ. წარმატებულ ქვეყანად კი შეგვიძლია ავიღოთ ლუქსემბურგი, რომელიც ერთ-ერთი ლიდერია მსყიდველობითი უნარის მიხედვით და 140 694 აშშ დოლარს შეადგენს. ლუქსემბურგი ამ კომპონენტში 7,5-ჯერ გვისწრებს. იმ შემთხვევაში თუ საქართველოს ეკონომიკამ ზრდა საშუალოდ 5%-ით გააგრძელა, მაშინ შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ ლუქსემბურგამდე მისაღწევად საუკუნეც კი არ გვეყოფა. ცხადია, 2021 წელს საქართველოს ეკონომიკა მაღალი, ორნიშნა ტემპით გაიზარდა, თუმცა როგორც უკვე აღვნიშნეთ, ეს მაღალი ზრდა თავის მხრივ იმას უკავშირდება, რომ 2020 წელს ჩვენი ქვეყანა რეცესიაში იყო.