რა არის რეფინანსირების განაკვეთი და როგორ მოქმედებს ის ჩვენს სესხებზე

რა არის რეფინანსირების განაკვეთი და როგორ მოქმედებს ის ჩვენს სესხებზე

ხშირად გვსმენია, რომ საქართველოს ეროვნულმა ბანკმა მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთი (რეფინანსირების სესხები) გააძვირა ან გააიაფა. ეს ტერმინი აქტუალური 2008 წლის შემდეგ გახდა, რაც ეროვნულმა ბანკმა რეფინანსირების განაკვეთისა და მასზე მიბმული ლიკვიდობის მხარდამჭერი - რეფინანსირების სესხების გამოყენება დაიწყო. ამ დროისთვის მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთი 11%-ს შეადგენს.

და მაინც რას ნიშნავს რეფინანსირების განაკვეთი და რამდენად გვეხება თითოეულ ჩვენგანს სებ-ის მიერ ამ ინსტრუმენტის გამოყენება?

თუ იპოთეკური ან სამომხმარებლო სესხი გაქვს და შენი კრედიტი ცვლად საპროცენტო განაკვეთზეა მიბმული, დიდი ალბათობით, ეროვნული ბანკის მიერ რეფინანსირების განაკვეთის ზრდა ან კლება კარგად ნაცნობი თემა იქნება. ეს მონეტარული პოლიტიკის ერთ-ერთი ინსტრუმენტია, რომელიც ქვეყანაში არსებულ ეკონომიკურ სიტუაციას მნიშვნელოვნად განსაზღვრავს.

მონეტარული პოლიტიკა კი არის ქვეყნის ფულად-საკრედიტო პოლიტიკა, რომელსაც საქართველოში ეროვნული ბანკი ახორციელებს. მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთი კი მინიმალური საპროცენტო განაკვეთია ეროვნული ბანკის სესხებზე. ეროვნული ბანკი სესხებს კომერციული ბანკებისთვის გასცემს. შესაბამისად, აღნიშნული განაკვეთის ცვლილებით ეროვნულ ბანკს გავლენა აქვს კომერციული ბანკების ლარში გასაცემი სესხების საპროცენტო განაკვეთებზე. ეროვნული ბანკი მონეტარული პოლიტიკის საპროცენტო განაკვეთის ცვლილების გადაწყვეტილებას მიმდინარე და მოსალოდნელ ეკონომიკურ პროცესებსა და ფინანსურ ბაზრებზე დაკვირვების შედეგად იღებს.

რაც შეეხება არსებულ მაჩვენებელს, სებ-მა ბოლო, 14 სექტემბრის სხდომაზე მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთი 11%-ზე დატოვა. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ მსესხებლებს, ანუ მათ, ვისი კრედიტიც რეფინანსირების განაკვეთზეა მიბმული, ამჯერად სესხი არ გაუძვირდათ, თუმცა არც გაუიაფდათ.

მაგრამ თუ სებ-ი განაკვეთის 0.5 პროცენტული პუნქტით გაზრდიდა, მსგავსი სესხის მქონეებს, ყოველ 1 000 ლარზე კრედიტის დასაფარი თანხა 50 ლარით გაეზრდებოდათ.  ამავე მოცულობით გადასახდელი თანხა შეუმცირდებოდა მსესხებელს, თუ სებ-ი რეფინანსირების განაკვეთს ასევე 0.5 პუნქტით დაბლა დასწევდა.

უფრო კონკრეტულად:

თუ ბანკში ან მიკროსაფინანსო ორგანიზაციაში კრედიტზე ყოველთვიური შესატანი თანხა შეადგენს 2 000 ლარს, მონეტარული პოლიტიკის 0.5 პროცენტული პუნქტით გაზრდის შემთხვევაში, თქვენ მოგიწევდათ 2 000 ლარის ნაცვლად, 2 100 ლარის გადახდა. შემცირების შემთხვევაში კი შესაბამისად, 1 900 ლარის.

„საზოგადოება და ბანკების“ სტატისტიკის მიხედვით,  2022 წლის 1-ლი სექტემბრის მდგომარეობით ცვლად საპროცენტო განაკვეთზე დაახლოებით 190 000 სესხია მიბმული.