ისტორიები უბნებზე - ვაკე, თბილისი

ვაკე ძველი ვერის ტერიტორიაზე წარმოშობილი დასახლებაა. თავდაპირველად, დაუსახლებელი ვაკე-ტერიტორიის ათვისება, ქალაქგარეთ, ეკლესიის მსახურებმა დაიწყეს. ამ ტერიტორიაზე, ერთ ოჯახზე გათვალისწინებულ, პატარ-პატარა, ერთსართულიანი სახლები შენდებოდა თბილისის სასულიერო სემინარიის წარმომადგენლებისთვის. სახელწოდება „ვაკე“ XIX საუკუნეში გაჩნდა და თავისივე მნიშვნელობა გააჩნია, რაც დაცემულ, დაბალ ადგილს ნიშნავს.

ვაკის ტერიტორიის ათვისება თბილისმა საბჭოთა მმართველობის პერიოდში დაიწყო, თუმცა სამოქალაქო მშენებლობის სწრაფი ზრდა, ვაკეში, მხოლოდ მეორე მსოფლიო ომის შემდგომ წლებში მიმდინარეობდა. შესაძლებელია ვივარაუდოთ, რომ უბნის დაწინაურება, საბჭოთა ხელისუფლების წარმომადგენლების სურვილს ეფუძნებოდა, რის გამოც იქნა მიღებული, უნივერსიტეტის აქ აშენების გადაწყვეტილებაც.

ვაკის, როგორც ქალაქის, ერთ-ერთ ყველაზე განვითარებულ და პრესტიჟულ უბნად ჩამოყალიბებაში, უდიდეს როლს, სწორედ უნივერსიტეტის მშენებლობა ასრულებდა. მისი აშენებიდან, მალევე, 1907 წელს ვაკე თბილისს შემოუერთდა, ხოლო ინტენსიური განაშენიანება კი XX საუკუნის 20-იანი წლებიდან იწყება.

ვაკის მთავარ ქუჩას - „ილია ჭავჭავაძის გამზირის“ სახელი 1957 წელს, დიდი ქართველი მოღვაწის 129-ე, ხოლო გარდაცვალებიდან 50-ე წლის აღსანიშნავად. მანამდე, ქუჩას „წყნეთის ქუჩა“ ეწოდებოდა, ის დღევანდელი ფილარმონიიდან იწყებოდა და წყნეთამდე გრძელდებოდა. XX საუკუნის 20-იანი წლებიდან კი მას „უნივერსიტეტის ქუჩა“ დაერქვა და ამ სახელითვე არის შეტანილი, იმ დროს შედგენილ, თბილისის გეგმებსა და რუკებში. შემდეგ, 1935 წელს - „ნიკო მარის ქუჩა“ ეწოდა, მოგვიანებით კი - 1950 წლიდან 1957 წლამდე, სახელად კვლავ „უნივერსიტეტის ქუჩა“ დაუბრუნდა. დღევანდელი ჭავჭავაძის გამზირის პარალელურად, ვაკეში, სხვა ქუჩებიც წარმოიქმნა და თითქმის, ერთ პერიოდში გაშენდა. 20-იან წლებში იქმნება ფალიაშვილის ქუჩა, რომელსაც ადრე „ვაკის გამზირი“ ერქვა, ხოლო ზაქარია ფალიაშვილის სახელობის კი 30-იან წლებში გახდა.

1946 წლიდან იწყება ვაკის პარკის გაშენება, რომელსაც ადრე „გამარჯვების პარკი“ ერქვა. პარკის მწვანე ზოლის შესაქმნელად 200 ჰექტარი მიწის ფართობი გამოიყო. ვაკის პარკი, ჭავჭავაძის გამზირს ფართო კიბით დაუკავშირდა. კიბე განლაგებულია პარკის მთავარ ღერძზე, რომელსაც შადრევნები ალამაზებს. ლამაზი შადრევნით და მრგვალი აუზით არის გამოყოფილი პარკის ცენტრალური ნაწილი.

წითელი ქვიშა, რაც პარკს განსაკუთრებულ ხიბლს მატებს, ვაკის პარკის სავიზიტო ბარათს წარმოადგენდა ყოველთვის. წითელი ქვიშით იყო მოპირკეთებული სასეირნო ბილიკები.

მოგვიანებით, XX საუკუნის შუა პერიოდში, ვაკის ტერიტორია, ისევე, როგორც საბურთალო, უზარმაზარ სამშენებლო მოედანს წარმოადგენდა. იქმნება ახალი ქუჩები, საფუძველი ჩაეყარა პარკების, ბაღებისა და სკვერების მშენებლობას.

ამჟამად, ვაკე თბილისის ერთ-ერთი დიდი და პრესტიჟული საცხოვრებელი უბანია, რომელშიც თავმოყრილია უმაღლესი სასწავლებლები, სამეცნიერო-კვლევითი ცენტრები, ადმინისტრაციული დაწესებულებები და ა.შ. მაცხოვრებლების რაოდენობა, თბილისის საერთო მოსახლეობის 11%-ს შეადგენს.