სამომხმარებლო სესხების ვადა 3 წლამდე შემცირდა

საქართველოს ეროვნულმა ბანკმა ფიზიკური პირების დაკრედიტების ტემპის შემცირების მიზნით, ახალი გადაწყვეტილება მიიღო. უფრო კონკრეტულად,  არაუზრუნველყოფილი სამომხმარებლო სესხების მაქსიმალური ვადიანობა 3 წლამდე შემცირდა. შეგახსენებთ, რომ რეგულაციის მიღებამდე ვადიონობის მაქსიმალური დროითი ინტერვალი 4 წლით იყო განსაზღვრული.  ეროვნულ ბანკში აცხადებენ, რომ არაუზრუნველყოფილი სამომხმარებლო კრედიტების მაქსიმალური ვადის შეზღუდვა 15 აგვისტოდან ამოქმედდება და ის ერთი წლის განმავლობაში იქნება ძალაში.

რაც შეეხება კონკრეტულად მიზეზებს. ეროვნული ბანკის განმარტებით, საქართველოში ფასების საერთო დონის ზრდის ტემპი ისევ მაღალია. ხოლო 4 წლიანი ვადიანობის სამომხმარებლო სესხები ერთგვარი დამატებითი წნეხია ინფლაციისთვის. ეს ყველაფერი უფრო მარტივადაც შეგვიძლია ვთქვათ. როდესაც  სამომხმარებლო სესხების  4 წლის ვადით აღება შეგეძლოთ, ამ შემთხვევაში ყოველთვიურად ბანკში უფრო ნაკლებ თანხას გადაიხდიდით პროცენტის სახით.  შესაბამისად ეს სტიმულია, რომ თქვენ დამატებით სესხი აიღოთ, ხოლო როდესაც თქვენ სესხს იღებთ, ზრდით მოთხოვნას საქონელსა და მომსახურებაზე, რაც ინფლაციაზე ზეგავლენას ახდენს. იმ შემთხვევაში თუკი სამომხმარებლო სესხებზე მაქსიმალური ვადიანობა არა 4, არამედ 3 წელი იქნება, მაშინ თქვენ მოგიწევთ ყოველთვიურად ბანკში უფრო მეტის გადახდა ვალის მომსახურებისთვის. შესაბამისად, ფიზიკური პირების ნაწილს აღარ მოუნდება აიღოს სესხი ბანკში, ამან კი უკვე ინფლაციაზე ზეგავლენაც უნდა შეამციროს, რადგან ნაკლები იქნება მოთხოვნა, ვიდრე იმ შემთხვევაში როდესაც თქვენ სამომხმარებლო სესხს აიღებდით.

გაამართლებს თუ არა აღნიშნული პოლიტიკა მოკლევადიან პერიოდში ეს კითხვის ნიშნებს აჩენს. მათ შორის უნდა განვიხილოთ რამდენიმე შემთხვევა. მაგალითად, რა მოხდება იმ შემთხვევაში თუკი ფიზიკური პირი დაიწყებს არა უშუალოდ არაუზრუნველყოფილი სამომხმარებლო სესხის, არამედ ქონებით უზრუნველყოფილი სესხის აღებას? ცხადია ქონებით უზრუნველყოფილ სესხზე ეროვნული ბანკის აღნიშნული რეგულაცია არ ვრცელდება. შესაბამისად, ფიზიკურ პირს ფაქტობრივად, მაინც აქვს შანსი რომ ქონების უზრუნველყოფით აიღოს სესხი, ეს კი ეწინააღმდეგება ეროვნული ბანკის მიზანს, შეამციროს ინფლაციაზე გაზრდილი დაკრედიტებიდან წამოსული წნეხი.

არსებობს მეორე ვარიანტი. მაგალითად, იმ შემთხვევაში თუ ფიზიკური პირი ვერ შეძლებს სამომხმარებლო სესხის აღებას, მას აქვს შესაძლებლობა რომ კერძო მევახშეებისგან აიღოს სესხი, თუმცა მაღალ პროცენტში. შესაბამისად ფიზიკური პირი მაინც აიღებს სესხს, თუმცა უფრო მეტად ძვირად, რაც მის კეთილდღეობას შეამცირებს.

აღნიშნულ არგუმენტებთან დაკავშირებით ცხადია საქართველოს ეროვნულ ბანკს საკუთარი პოზიცია აქვს, რომლის მიხედვითაც,  აღნიშნული ფაქტორი  მომხმარებლებისთვის დიდ  მასშტაბებზე დამაზარალებელი ვერ იქნება. ცხადია, რთულია წინასწარ განჭვრიტო როგორ იმოქმედებენ ფიზიკური პირები განახლებული რეგულაციების პირობებში, თუმცა დროთა განმავლობაში მაინც სტატისტიკურად გამოჩნდება თუ როგორი შედეგი მოჰყვება ეროვნული ბანკის მხრიდან მომხმარებლისთვის ახალ რეგულაციებს, რომელიც გაზრდილ თანხებს უკავშირდება.